Παρά το γεγονός πως καμία ευρωπαϊκή χώρα δεν βρέθηκε μεταξύ των δέκα πρώτων χωρών που φιλοξενούν πρόσφυγες σε παγκόσμια κλίμακα, σύμφωνα με την Υπηρεσία Προσφύγων των Ηνωμένων Εθνών «Εκτιμάται ότι 362.000 πρόσφυγες και μετανάστες κινδύνευαν τη ζωή τους διασχίζοντας τη Μεσόγειο Θάλασσα το 2016 με 181.400 άτομα να φτάνουν στην Ιταλία και 173.450 στην Ελλάδα. Το πρώτο εξάμηνο του 2017, πάνω από 105.000 πρόσφυγες και μετανάστες εισήλθαν στην Ευρώπη» [1].
Και ενώ ο αριθμός των ανθρώπων που πεθαίνουν ή εξαφανίζονται διασχίζοντας την Μεσόγειο αυξάνεται σταθερά, όσοι τα καταφέρνουν αντιμετωπίζουν τόσο νομικά όσο και θεσμικά ζητήματα σχετικά με την κατοχύρωση των δεξιοτήτων τους και την νόμιμη τεκμηρίωση τους. Σε μια κοινή προσπάθεια χαρτογράφησης και σφαιρικότερης κατανόησης του τρόπου με τον οποίο λειτουργούν οι υπάρχουσες υποδομές όσον αφορά τις μεταναστευτικές πολιτικές σε όλη την Ευρώπη, η Iceland Liechtenstein Norway grants χρηματοδότησε το έργο «MIGRANT TALENT GARDEN». Εκπρόσωποι από επτά χώρες (Λιθουανία, Κροατία, Λετονία, Ελλάδα, Βουλγαρία, Νορβηγία και Ισλανδία), πραγματοποίησαν επισκέψεις μελέτης, για να αξιολογήσουν την επιχειρηματική υποστήριξη που παρέχεται σε όσους φτάνουν στην εκάστοτε χώρα.
Μεταξύ των χωρών με το υψηλότερο ποσοστό εισερχόμενων μεταναστών και αιτούντων άσυλο, η Ελλάδα είναι από τους πρώτους προορισμούς για το ταξίδι στην Ευρώπη. Υπάρχουν 27 καταυλισμοί, οι περισσότεροι από τους οποίους δημιουργήθηκαν το 2016 ως προσωρινές εγκαταστάσεις διαμονής μετά την επιβολή περιορισμών στα σύνορα. Στη συντριπτική πλειονότητα των εγκαταστάσεων, οι συνθήκες εξακολουθούν να παραμένουν δύσκολες, καθώς οι καταυλισμοί είναι υπεράριθμοι και συνήθως δεν υπάρχουν οι υποδομές για παροχή υπηρεσίες, περιορίζοντας δραματικά την ένταξη του κατοικήσιμου πληθυσμού. Λαμβάνοντας υπόψη το ασαφές πλαίσιο στο οποίο πρέπει να προσαρμοστούν οι μετανάστες ή / και οι πρόσφυγες φτάνοντας στην εκάστοτε χώρα υποδοχής, η επίσκεψη μελέτης στην Ελλάδα επικεντρώθηκε γύρω από την κατανόηση του τρόπου λειτουργίας των δομών επιχειρηματικής υποστήριξης σε μετανάστες, πρόσφυγες και αιτούντες άσυλο.
Η πρώτη στάση της επίσκεψης που διοργανώθηκε από το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Τοπικής Ανάπτυξης (EILD) ήταν το Εθνικό Κέντρο Επιστημονικής Έρευνας “Δημόκριτος”, όπου ο κ. Στρογγυλλόπουλος (Χημικός Μηχανικός – Πολιτικής Τεχνολογίας & Καινοτομίας), η κα. Τζορτάτου (Υπεύθυνη Επιστημονικού Προγράμματος & Χρηματοδότησης Έρευνας) και ο κ. Μάγκος (Ανώτερος Ερευνητής) έκαναν μία ανασκόπηση των στόχων του “Δημόκριτου” και των τρεχόντων προγραμμάτων του. Μεταξύ των θεμάτων που συζητήθηκαν ήταν συμμετοχή του Δημόκριτου σε σχέδια υποστήριξης της νεανικής επιχειρηματικότητας και η προστιθέμενη αξία που θα είχε ως αποτέλεσμα η ένταξη των μεταναστών.
Ο κ. Στρογγυλλόπουλος υπογράμμισε επίσης την έλλειψη κενών θέσεων εργασίας εν γένει στο ελληνικό πλαίσιο, ενώ κατέστησε σαφές ότι τα αποτελέσματα των προγραμμάτων του επιστημονικού κέντρου “Δημόκριτος”, δεν είναι να «δημιουργήσουν εταιρείες» αλλά να «παρέχουν εμπειρογνωμοσύνη και εξιδείκευση αναπτύσσοντας ένα υποστηρικτικό οικοσύστημα».
Το δεύτερο κομμάτι της επίσκεψης συστάθηκε γύρω από ανοιχτή συζήτηση με την Caritas Hellas, διεθνή φιλανθρωπικό οργανισμό που ασχολείται ενεργά με την διαχείριση του μεταναστευτικού ιδίως από το 2015 και εξής. Στην Ελλάδα, η Caritas Hellas λειτουργεί υπό την αιγίδα της Ιεράς Συνόδου της Καθολικής Ιεραρχίας της Ελλάδας, εστιάζοντας στην παροχή κοινωνικών υπηρεσιών, συμβουλευτικής, ψυχολογικής υποστήριξης, οικονομικής και υλικής υποστήριξης, προώθησης πνεύματος της αλληλεγγύης και της ανάπτυξης και εφαρμογής προγραμμάτων που αντιμετωπίζουν τη φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό.
Συνολικά, με την ολοκλήρωση της επίσκεψης καταστάθηκε σαφές ότι είναι σημαντικό να κατανοηθεί η διάκριση μεταξύ «μεταναστών» και «προσφύγων» καθώς διαφορετικές περιπτώσεις απαιτούν διαφορετικές προσεγγίσεις. Παρότι επρόκειτο μόλις για την 2η επίσκεψη υπό την αιγίδα του σχεδίου «MIGRANT TALENT GARDEN», είναι ήδη εμφανής η έλλειψη υποστηρικτικών προγραμμάτων με στόχο την υποστήριξη της μεταναστευτικής επιχειρηματικότητα αλλά και η αναγκαιότητα υλοποίησης του προγράμματος και όσων αποσκοπεί να επιτύχει.Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το έργο του MTG, επισκεφθείτε την επίσημη ιστοσελίδα του project: migrantgarden.eu